Document acties
Inzoomen 4: Emmy Roth
INZOOMEN 4 - EMMY ROTH 1
De Duitse Emmy Urias groeide op in een gegoede, joodse koopmansfamilie in Hattingen. In haar jeugd kwam zij tijdens een gedwongen rustpauze in een sanatorium in aanraking met het bewerken van metaal, hetgeen haar toekomstige werkzame leven zou gaan bepalen. Vermoedelijk ging zij in de periode 1902 tot 1906 in de leer bij een bekende edelsmid uit Düsseldorf (in een in 1859 opgerichte werkplaats door C.A. Beumers) waar kerkelijke en profane kunstobjecten werden gemaakt.
Emmy verhuisde in 1906, op 21 jarige leeftijd, naar Berlijn met haar eerste echtgenoot, P. Baehr. Hier zette zij rond 1907 haar eigen atelier op als zelfstandig edelsmid. Na vijf jaar scheidde zij en haar tweede huwelijk, met echtgenoot Arzt, eindigde toen haar man overleed. In 1913 trouwde zij voor de derde keer en noemde zich vanaf toen Emmy Roth.
Haar vroege werk, te reconstrueren aan de hand van afbeeldingen bij tentoonstellingsrecensies, bestaat uit klein gebruikszilver en accessoires, waaronder dienstbodebellen, doosjes en sieraden. De objecten hadden een laat-Jugendstil vormgeving en waren vaak gemaakt van albaster, marmer, hoorn of ivoor gecombineerd met een beslag van messing en/of zilver en decoraties in email. Haar met parelmoer, koraal en halfedelstenen bezette sieraden waren gemaakt in de drijftechniek. In de loop der jaren twintig ging Emmy Roth steeds meer werken in een strakkere stijl en nam zij elk jaar deel aan (internationale) tentoonstellingen. Zij exposeerde toen serviesgoed, zoals koffie- en theeserviezen, (room)kannen en kandelabers.2 De stijlen waarin zij werkte varieerden van traditioneel tot vormen met een strak uiterlijk, beïnvloed door moderne architectuur en de Art Déco. Dit zal ongetwijfeld deels te maken hebben met de wensen en smaak van haar opdrachtgevers. Opmerkelijk is dat zij geen van haar objecten in de moderne stijl decoreerde met graveringen of gemonteerde ornamenten. Ondanks het strakke uiterlijk, waren al haar ontwerpen eigenhandig, op ambachtelijke wijze uitgevoerd. Van dichtbij is bij veel objecten het zacht, gehamerde oppervlak te zien dat zij slechts licht polijstte.
| ||||||
| ||||||
| ||||||
Toen Hitler in 1933 aan de macht kwam, vestigde Emmy Roth zich in Parijs waar zij haar atelieractiviteiten als edelsmid voortzette. Inmiddels was haar werk internationaal bekend en in november 1934 verscheen er in het kunsttijdschrift Beaux Arts een lovende recensie over haar Parijse ateliertentoonstelling: ze werd aangeduid als artiste de classe exceptionelle die haar vormgeving van gebruiksvoorwerpen aanpaste aan de moderne behoeften. Na twee jaar in Parijs te hebben gewoond, vertrok zij in 1935 naar Jerusalem, waar zij ook twee jaar zou blijven. Helaas vond zij met de moderne, strakke vormentaal van haar ontwerpen weinig aansluiting bij potentiële opdrachtgevers in Palestina, waar bovendien het leven (onder Engels protectoraat) op dat moment heel andere prioriteiten stelde dan het laten maken van modern gebruikszilver. In 1937 en 1938 werkte zij bij Van Kempen & Begeer in Voorschoten; van de ontwerpen die zij voor de fabriek maakte, zijn de tekeningen in het archief bewaard gebleven. Voordat de Duitsers Nederland binnenvielen in mei 1940, was Emmy Roth al teruggekeerd naar Palestina, waar zij in 1942 overleed.
Emmy Roth, Tekening van een kindergarnituur, ca. 1937-1938; inv.nr. 3072
Sänger, pp. 78-88.
Ibidem, p. 81. Op basis van de vele recensies en artikelen met afbeeldingen van haar werk kunnen tussen 1912 en 1933 ongeveer honderdvijftig corpuswerken en circa zeventig sieraden worden geteld.